Xanthiona

Walstroom ligt er uit!

Ons motorjacht Xanthiona wordt nu al enkele maanden bewoond. Een aantal keren schakelde de met een 16A aardlek/zekering beveiligde walstroom uit.

Doordat de Victron Quattro hier direct op reageert door vanuit de service accu de 24 V om te vormen naar 230 V, merk je als bewoner weinig van het uitvallen van de walstroom. De service accubank van 980 Ah houdt dit een tijd lang vol, maar eenmaal leidde dit tot een uitputting van minder dan 50 % van de accubank. Hier kunnen de 12 x 2V tractiebatterijen tegen, maar liever niet. Reden tot nadenken wat het probleem kan zijn en hoe dit op te lossen.

Laat ik voor op stellen dat een collega/bevriende motorbooteigenaar zwoer bij een ‘generatorperiode’ tijdens de avond zo rond het eten koken. Je zet om 17.00 uur je vrij flinke generator van ca. 10-15 Kw aan en dan laat je hem lopen tot rond 20.00 uur. In die tijd ga je alle dingen doen die veel stroom gebruiken: eten koken, vaatwasser aan, wasmachine aan, strijken, etc. Goede filosofie, kans op problemen: klein.

Echter door het stellen van prioriteiten heb ik nog steeds geen generator aan boord, bovendien twijfel ik erg of ik wel zo’n zware generator van 10-15 Kw wil of dat het beter is om een lichtere van ca. 6-8 Kw te nemen. De Xanthiona is nu dus afhankelijk van wat de wal levert aan stroom en wat de Victron Quttro van 5000 W kan bijleveren. Dat is eenvoudig: de wal levert momenteel 16 A, dat is ca. 3680 W + de 5000 W van de Quattro is totaal ca. 8700 W. De Quattro kan overigens een piek aan van 7500 W.

Dit zou betekenen dat je 4 apparaten van elk 2000 W tegelijkertijd zou kunnen gebruiken, zonder dat dit problemen zou moeten geven. Een waterkoker, koffiezetapparaat, kookplaatje, magnetron, oven, boiler, wasmachine en strijkijzer gebruiken allemaal ongeveer zo rond de 2000 W. Vanavond viel de walstroom weer uit, terwijl slechts de waterkoker en de vaatwasser aan waren, ca. 4000 W dus. Hoe kan dit?

Een deel van de verklaring zit in het extra verbruik van stroom door apparaten, waarvan je niet weet dat die op dat moment aan staan. Als de centrale verwarming bijvoorbeeld aan slaat, wordt er ca. 7 A gebruikt = ca. 1600 W. Gebruik je op hetzelfde moment ook nog eens warm water in de keuken, dan zal de plintboiler ook direct beginnen met het weer opwarmen van het net binnengestroomde koude water. Dat ding vreet stroom, hij is ca. 2300 W. Je bent je er misschien niet van bewust, maar ongemerkt worden er meer apparaten gebruikt dan je denkt.

Aardlekautomaat

Is dit gezamenlijk meer dan de 3680 W van de walstroom, dan springt de Quattro bij en levert de aanvullende stroom uit de serviceaccu’s. Nadat er een aantal apparaten uit gaan en/of minder stroom verbruiken en het totaal weer minder is dan 3680 W, bijvoorbeeld nu nog maar 2500 W, dan gaat de Quattro de overige stroom van 1180 W gebruiken om de accu’s weer bij te laden. Vanuit het gezichtspunt van de walstroom wordt er dus nog steeds maximaal 3680 W verbruikt, verdeeld over 2500 en 1180 W. Is er een tijd lang veel meer dan de 3680 W verbruikt, dan zal de serviceaccu leger zijn en zal de Quattro proberen maximaal en net zo lang bij te laden totdat de accu’s weer vol zijn. Hier zit een deel van het probleem, je gaat op een gegeven ogenblik wel minder apparaten gebruiken, maar door het bijladen van accu’s is het totale stroomverbruik vanuit de wal nog steeds en vrij lang 3680 W. En daar kan waarschijnlijk de 16A aardlek/zekering niet tegen, die is ook thermisch beveiligd en wordt door het langdurig stroomverbruik te warm en schakelt uit. Althans dat vermoed ik. Vandaag nog even een foto opgevraagd van de aardlek/zekering en de foto bevestigd dat het inderdaad om een gecombineerde aardlekschakelaar/zekering gaat, zo’n ding heet dan eigenlijk ook aardlekautomaat. De RCBO op de foto staat voor Residual Current Breaker with Overload protection.

Is er een oplossing voor het wel eens ‘onterecht’ uitvallen van de walstroom?

Er zijn 2 dingen die bijdragen aan een oplossing. Ten eerste heeft de Quatttro 2 uitgangen, waarvan 1 afschakelt als er geen walstroom is en geen generator loopt. Op die uitgang had ik een groepenkast aangesloten met daarop de zware gebruikers. Dit is om te voorkomen dat als er geen 230 V is van de wal of de generator, dat je dan niet je accu’s leeg trekt, omdat de Quattro immers de 24 V omzet naar 230 V. Echter die 2e uitgang schakelde in de vorige haven regelmatig af terwijl er nog wel walstroom was. Daarom heb ik toen maar voor het gemak van de huidige bewoner de 2e groepenkast ook op de 1e uitgang gezet, zodat alles blijft werken. Later heb ik me gerealiseerd dat dit vermoedelijk kwam door een te laag voltage van de walstroomaansluiting en de Quattro schakelt die 2e uitgang dan automatisch uit. Ik zou, nu de Xanthiona in een andere haven ligt met betere stroomvoorziening, de 2e groepenkast met de zware gebruikers weer terug kunnen zetten op de 2e uitgang van de Quattro. Dat heeft dan wel als nadeel dat bij eventueel uitval van de walstroom, bijvoorbeeld de oven, de vaatwasser of de wasmachine het niet meer doet, maar de bewoner komt er in ieder geval achter, want zijn eten is niet klaar of de vaat of z’n kleren zijn niet schoon.

Hoeveelheid walstroom bijregelen met MultiControl

Wat ten tweede bijdraagt is het bijstellen van de hoeveelheid stroom die door de walstroom aansluiting gaat. Immers na uitval van de walstroom, zullen de accu’s voor een deel leeg zijn en na het terugzetten van de schakelaar voor de walstroom zal de Quattro de accu’s maximaal bijladen. Volgens goed gebruik moet je accu’s maximaal met 10-20% van zijn vermogen laden. De 980 Ah accu’s laad ik met 10 %, dat is 98 A. Dat is rond 10-12 A bij 230V. Door op de MultiControl de maximale binnenkomende stroom terug te draaien naar bijvoorbeeld 12 A, zal er dus minder stroom door de aardlekautomaat gaan en zal hij ook minder/niet warm worden en niet opnieuw uit slaan. Echter het laden van de accu’s zal nu langer duren, zeker als je tussendoor weer 230 V apparatuur gaat gebruiken. Dan wordt met de beschikbare stroom niet meer maximaal geladen, een deel gaat dan naar de apparatuur.

Om dan toch nog met een wat hogere stroom te kunnen laden of in ieder geval naast het laden nog wat 230 V apparatuur te kunnen gebruiken, zou een oplossing kunnen zijn, de aardlekautomaat van 16 A te vervangen door een aardlekautomaat van 20 A. Ik denk dat dit kan, vanuit de wal is de beperking nog steeds 16 A, er wordt niet opeens meer geleverd, maar wellicht kan de 20 A aardlekautomaat er beter tegen om wat langer een hogere stroom door te laten en zal hij minder snel afschakelen.

Een andere oplossing is uiteraard het concept van de ‘generatorperiode’ volgen, hup dat ding aan, maximaal stroom leveren en er gaat niets meer door de walstroom aansluiting. Moet je wel natuurlijk eerst dat dure ding kopen.

Of heeft iemand anders betere suggesties/ideeën?