Archief voor Categorie Apparatuur & electronica

Kleine miskoop op motorjacht Xanthiona?

Recentelijk kocht ik een mooi scherm dat niet helemaal aan de verwachtingen voldoet. Miskoop? Oordeel zelf.

Verdeelmodule van Czone

Op ons motorjacht Xanthiona is voor het 24 volt systeem en alle navigatie-apparatuur een zogenaamd ‘distributed power’ systeem aangelegd van Czone. Kortweg komt het er op neer dat in de buurt van een aantal gebruikers een verdeelmodule van Czone is geplaatst. Een enkele dikke 24 V kabel voedt de module en daar worden dan met korte kabel 6 gebruikers (kaartplotter, AIS, marifoon, etc.) op aangesloten. Er zijn totaal 5 verdeelmodules (max 30 gebruikers) en 2 overige modules. De modules zijn onderling verbonden via een NMEA2000 netwerk, in feite een gemariniseerd CAN bus systeem. De 2 Simrad kaartplotters hebben de Czone software in zich. Via het configureren van het systeem, kun je op de kaartplotter 1 knop programmeren waarmee je alle apparatuur aan zet die je nodig hebt tijdens het varen en 1 knop waarmee je alles uit zet als je terug bent in de haven. Het werkt perfekt, het is betrouwbaar en tot nu toe zijn er geen storingen geweest. Als je meer achtergrond wilt lezen, zie dan onder andere de volgende artikelen: 1 kabeltje te kort en Motorjacht Xanthiona nu digitaal.

Czone Touch 5, machtig mooi scherm

Om niet telkens in de haven het hele systeem aan te moeten zetten om te kijken of de tanks vol of leeg zijn en wat de status is van de accu’s, staat een deel van het systeem 24 uur per dag aan en is in dat deel een 3.5 inch display van Czone opgenomen. Dit scherm toont dan de stand van de zwart water tank, drinkwater tank, brandstof voor de kachel en brandstof voor de motor. Verder nog de status van de walstroom, de zonnepanelen en de omvormer/lader. Het scherm was nog wat ouderwets met een draaiknop en diverse drukknopjes. Czone had jaren geleden al een touchscreen versie uitgebracht in 5 en 10 inch, maar die zijn behoorlijk prijzig. Wachten op een aanbieding dus. Op Ebay in de Verenigde Staten werd er uiteindelijk een Touch 5 aangeboden voor bijna de helft van de prijs die je er in Europa voor betaalt. Via een omweg kwam het Touch 5 enkele maanden later aan bij de Xanthiona.

Op 3.5 inch Czone scherm zijn AC in en AC out wel zichtbaar

Met het 3.5 inch display kun je zelf een overzicht met favorieten samenstellen via het menu. De Touch 5 komt met een apart stukje software voor het samenstellen van de favorieten die dan via een SD kaartje of wifi wordt ingesteld op het scherm. Ook heb je de mogelijkheid om in een ander deel van het menu alle informatie van het NMEA2000 netwerk te monitoren. Na wat gepiel met de software lukte het om informatie op het scherm zichtbaar te krijgen. Helaas werden de waardes van de ingang (walstroom) en de uitgaande waardes (doorschakeling 230 V of omvorming van 24 V naar 230 V) van de Victron Quattro niet zichtbaar. Deze waardes waren wel op het 3.5 inch scherm zichtbaar, de waardes komen vanaf het NMEA2000 netwerk. Vervolgens heb ik een aantal dagen alle handleidingen doorgelezen, diverse community websites afgestruind en veel gegoogled, maar vond geen oplossing om de betreffende waardes op het scherm te krijgen.

Jammer genoeg was de Touch 5 een stuk dieper aan de achterzijde dan het 3.5 inch scherm en kon hij dus niet op dezelfde plek komen als het 3.5 inch scherm. Na wat gezaag aan het deurpaneel waarin de Touch 5 gemonteerd moest worden en het verschuiven van wat apparatuur in de kast, kon het configureren van de Touch 5 beginnen.

Uiteindelijk de hulp ingeroepen van een regionale Mastervolt dealer. Mastervolt heeft namelijk circa 5 jaar geleden Czone overgenomen of is er een sterk samenwerkingsverband mee aangegaan, dat is me nog steeds niet duidelijk. Czone wordt in ieder geva nu in Europa l grotendeels gedistribueerd via het Mastervolt netwerk. Ik ben echter een Victron aanhanger, dus dat bijt elkaar een beetje. De regionale Mastervolt dealer adviseerde mij hoe ik het Czone systeem en het Touch 5 scherm moest configureren, maar merkte toch al snel dat ze niet over de diepere kennis van Czone beschikken. Vervolgens moest de fout liggen bij de Navico NMEA2000-USB interface die ik gebruik om het systeem te configureren, de Mastervolt interface moest het probleem oplossen. Maar ik weet zeker dat de Navico interface goed is, het configureren van het systeem gaat zonder problemen. Mijn vermoeden is dat de software van het Touch 5 simpelweg niet de juiste NMEA2000 berichten ondersteunt en dat daarom de waardes niet zichtbaar worden.

Wel de DC waardes, maar niet de AC waardes op het Czone Touch 5 scherm

Ik heb toen het probleem per email maar rechtstreeks aan Bep Marine in Nieuw Zeeland voorgelegd. Het blijft immers raar dat het oudere product de waardes wel laat zien en het nieuwere product niet. Maar je raad het al, via Mastervolt Nederland kreeg ik antwoord. De techneut bij Mastervolt vertelde dat de desbetreffende waardes van de walstroom (AC in) en de uitgaande 230 V (AC out) van de Quattro op het NMEA2000 netwerk worden gepubliceerd met de PGN berichten 65013, 65014 en 65016. Deze berichten zijn afkomstig van het J1939 protocol en Czone zou deze niet ondersteunen. Om de waardes van AC in en AC out op het Touch 5 zichtbaar te maken, moet de informatie volgens Mastervolt met de NMEA2000 berichten PGN 127503 en 127504 worden gepubliceerd. De verklaring van Mastervolt klinkt enigszins logisch en aanvaardbaar.

Echter ik kan me toch niet voorstellen dat er eerst een 3.5 inch Czone scherm is, waarop de waardes wel zichtbaar zijn en dat je dan een nieuw scherm uitbrengt en de software gaat downgraden. Immers de bootbezitters met een 3.5 inch scherm gaan uiteindelijk deze vervangen door een Touch 5 of Tocuh 10, dan ga je toch niet minder functionaliteit bieden? Ook lees ik op het internet dat NMEA2000 is gebaseerd op het J1939 protocol en dat NMEA2000 compatibel is met J1939. Dan verwacht je toch gewoon dat het werkt? Ik heb Mastervolt verzocht om toch wat dieper in de materie te duiken en desnoods contact te zoeken met Bep Marine/Czone in Nieuw Zeeland. Ik wacht nu op verdere actie van Mastervolt.

EDIT 23-6-2021: Na wat mailwisseling heb ik nu een definitief antwoord van Mastervolt. Ze hebben contact gehad met de collega’s in Nieuw Zeeland: “We begrijpen niet hoe de PGNs 65013, 65014 en 65016 wel hebben gewerkt op het Czone 3.5 inch scherm, deze was er niet op ingericht. Een aanpassing in de nieuwere displays zal niet doorkomen, gezien CZone gebaseerd is op NMEA. De input zal echt moeten komen over PGN’s 127503 en 127504 om dit werkend te krijgen.”

De waarde van de temperatuur wordt niet meer weergegeven

Overigens had ik eerst ook moeite om de vier DC (24 V) waardes zichtbaar te krijgen. Dat zijn de zonnepanelen hoge spanning, zonnepalen laadspanning, 24 V spanning vanuit de Quattro en de gemeten spanning en de totale stroom van de accumonitor. Aanvankelijk dacht ik dat ook hier de Touch 5 software mij in de steek liet en geen onderscheid kon maken tussen de 4 waardes van de battery instance (deel van een NMEA2000 PGN bericht). Voor alle 4 waardes was deze 0. Na wat pielen met de Actisense software van de NGW-1 NMEA2000-USB interface, kon ik per toeval en tot mijn verrassing de data instance veranderen. Door het veranderen van de data instance naar respectievelijk 1,2,3 en 4 werd ook automatisch de battery instance veranderd naar 1,2,3 en 4. Nu werden de verschillende DC waardes wel zichtbaar op het scherm. In de strijd ben ik de waarde van de temperatuur van de accu verloren, deze was eerst wel ergens zichtbaar, maar is nu foetsie. De State of Charge (SoC) en resterende Ah zijn wel zichtbaar.

9 reacties

Motorgegevens nu digitaal beschikbaar op motorjacht Xanthiona

Nieuw dashboard Xanthiona

Op ons motorjacht Xanthiona zijn er 2 stuurposities. De hoofdstuurpositie is op de flying bridge met een uitgebreide set van instrumenten, schermen en het motorpaneel. Vanaf de flying bridge is er het beste overzicht over het jacht om bijvoorbeeld de haven en/of sluizen in of uit te varen en bij krappe situaties alles rondom het jacht in de gaten te houden. In de keuken is een (nood)stuurpositie met kleinere schermen en minder instrumenten. Er is hier bijvoorbeeld geen bediening voor de boeg- en hekschroef opgenomen om je te dwingen vanaf de flying bridge deze te bedienen. Bij slecht weer of op lange rechte stukken kun je vanaf de stuurpositie in de keuken ook prima sturen, maar tot nu toe was er geen motorpaneel en had je dus geen idee van de status van de motor tijdens het varen.

Actisense EMU-1 zet analoge motorsignalen om naar NMEA2000

Een tijd geleden had ik een Actisense EMU-1 module gekocht die de analoge signalen van de motor omzet naar digitaal en publicieert op het NMEA2000 netwerk. Echter ik moest nog wel op zoek naar die analoge signalen. Bij de motor waren drie niet zo goed leesbare elektrische schema’s geleverd en die heb ik diverse malen  bestudeerd voordat ik  er uit kon halen dat Ly staat voor een kabelje met een Lapis kleur en een dunne yellow (gele) streep. En via het internet kwam ik er achter dat Lapis een blauw-paarse kleur is. Nu de kleurcodes van de kabelboom duidelijk werden was het een kwestie van een 8-aderige kabel solderen aan de diverse kabeltjes van de toerenteller, koelwatertemperatuurmeter, motoroliedrukmeter, oliedrukmeter van de keerkoppeling, koelwatertemperatuuralarm, motoroliedrukalarm, keerkoppelingoliedrukalarm en het niet-laden alarm.

Na het doorvoeren en aansluiten van de kabel naar de op het keukenpaneel gemonteerde Actisense EMU-1, begon het uitzoeken hoe nu de 8 signalen in de juiste vorm op een scherm te krijgen.

Eerst moest de Actisense Toolkit software worden gedownload en geinstalleerd, waarmee de EMU-1 wordt geconfigureerd. De EMU-1 heeft 6 uitgaande signalen voor het weergeven van digitale meters, 4 uitgaande signalen voor alarmen, 2 voor toerentellers en 2 aanvullende uitgangen. Het configureren van de EMU-1 was redelijk vanzelfsprekend, kanalen kiezen, signalen toekennen en NMEA2000 instance kiezen. Vervolgens de ingestelde configuratie naar de EMU-1 sturen. Nu zorgt de EMU-1 er voor dat de analoge motorsignalen worden gedigitaliseerd en worden gepubliceerd op het NMEA2000 netwerk.

Configureren van EMU-1 Actisense Toolkit

De volgende stap was de nu op het NMEA2000 netwerk informatie van de motor tevoorschijn te krijgen. Jaren geleden had ik de Monitoring software van Yachtcontrol gekocht, maar daar nog niks mee gedaan. De Yachtcontrol software was enerzijds bedoeld om eventuele NMEA2000 informatie weer te geven en anderzijds diende het als back-up navigatiesysteem. Met behulp van de digitale kaarten van Navionics biedt de software namelijk ook de mogelijkheid om te navigeren. Normaliter navigeren we op de Xanthiona met PC-Navigo, omdat je daarmee op basis van lengte, breedte, diepgang en hoogte van het schip een vaarbare route kunt plannen. Mocht PC-Navigo niet werken, dan kan de Yachtcontrol software worden gebruikt, echter hiermee kun je geen routes plannen. Mocht de navigatie-PC het niet meer doen, dan kan ik altijd nog met de Simrad kaartplotters navigeren, die gebruiken namelijk ook de Navionics digitale kaarten.

Een reactie plaatsen

KNX remote monitoring op motorjacht Xanthiona

Remote monitoring blijft een beetje een (dure) hobby aan boord van ons motorjacht Xanthiona. Er zijn bepaalde modules/apparatuur geinstalleerd op ons jacht om een aantal essentiele waardes van de toestand van de boot op afstand via internet te kunnen bewaken. Bij problemen krijg ik dan zo snel mogelijk een waarschuwing (per sms/email). De belangrijkste waardes voor mij zijn: wel/geen walstroom, laadtoestand service accu en stand van dieseltank voor de centrale verwarming. Ook leuk om te weten is: wat is het stroomverbruik op dit moment, met hoeveel ampere wordt de service-accu geladen en hoeveel laden de zonnepanelen op dit moment. Voor meer achtergrond kun je de eerdere artikelen Verbetering internet/remote monitoring, Status motorjacht Xanthiona op afstand bewakenVerdere overwegingen remote monitoring en Alternatieven voor remote monitoring lezen.

Dankzij een uitgebreid NMEA2000 netwerk van allerlei apparatuur en sensoren aan boord wordt de beschikbare NMEA2000 informatie via het centrale brein, de Victron GX module, gepubliceerd op de Victron Remote Management (VRM) cloud service. De data komt weer beschikbaar via het inloggen op de cloud-service met een PC of smartphone. Ik beschreef dit al eens in het artikel Victron GX vereenvoudigd het electrisch systeem. Via de historische data op het VRM kan ik gegevens terug kijken en analyseren.

De Victron Venus GX als centraal communicatie brein in het NMEA2000 systeem

Om te weten of er mogelijk ook wordt ingebroken op ons motorjacht heb ik een alarmsysteem geinstalleerd die de deuren en ramen bewaken. Op het alarmsysteem zijn ook de diverse rook- en bilgealarmen aangesloten. Bij onraad krijg ik via SMS een berichtje. Dit is nog aangevuld met enkele camera’s, die ook op afstand live de beelden doorgeven.

Deur alarm per SMS

Voor de bediening van de lichten, het raam, de ventilatie en de centrale verwarming is een 230 V huisautomatiseringssyteem geinstalleerd dat werkt via het KNX protocol. Ik heb de werking hiervan al eens beschreven in de artikelen: centrale verwarming aangestuurd via KNX, verwarming per kamer geregeld via KNX en ventilatie per KNX. De bediening van alles gaat via programmeerbare touch screens (er zijn geen knoppen) en bewegingssensoren. Helaas kon ik op afstand dit systeem niet monitoren en bedienen. Onlangs heb ik daarom 1 van de touchscreens vervangen door een exemplaar die via een ethernet aansluiting nu aan de router hangt. Na wat programmeerwerk en het koppelen van de smartphone met het touchscreen kan ik nu op afstand de lichten uit en aan zetten, maar met name de centrale verwarming (per kamer) wat lager zetten. Na een dag klussen aan boord, kwam ik er thuis wel eens achter dat ik weer vergeten was de thermostaat lager te zetten bij het verlaten van de boot. Ik ben er wel eens speciaal voor terug gereden. Maar nu kan ik dat vanaf thuis of onderweg doen.

Voortaan met de smartphone ook de lichten, het raam en de CV bedienen via het KNX huisautomatiseringssysteem

Een reactie plaatsen

Nogmaals de zonnepanelen discussie op motorjacht Xanthiona

Wel of geen zonnepanelen installeren op ons motorjacht Xanthiona blijft me bezig houden. Vooral als ik weer een aardige stroomrekening ontvang van de jachthaven. Met de installatie van de Victron Venus GX heb ik het onderwerp toch weer opgepakt. De Venus GX geeft een verrassend goed inzicht in het stroomverbruik en de GX is al helemaal voorbereid om zonnepanelen in combinatie met een Victron MPPT lader in het elektrisch systeem op te nemen. Het lijkt een logische keuze en bespaart uiteindelijk geld. Een bijkomend voordeel is dat als je ergens voor anker ligt, de accu’s minder snel leeg zijn.

Inzicht in stroomverbruik via Venus GX op VRM portal

Wat heb ik geleerd sinds het bericht Welke zonnepanelen en lader en Zonnepanelen om hoge walstroomkosten te voorkomen? In ieder geval dat een constructie met panelen boven de bijboot niet gaat werken. Een andere optie zou zijn een soort afdekking als bimini over het voorste gedeelte van de flying bridge en daar de panelen op. Dan kan ik ca. 6 panelen kwijt. Maar hier wil ik nog niet aan, omdat dit dan waarschijnlijk een vaste constructie wordt en dan beperk ik de doorvaarthoogte.

Na veel meten denk ik dat ik 2 panelen op het schuine voordek kwijt kan en 2 aan de voorzijde van de flying bridge. Maar ik kan me er niet toe zetten om 2 panelen op de voorkant van de flying bridge te monteren. Dat is zo lelijk. Dus ik ga beginnen met 2 panelen op het voordek. De ruimte is daar beperkt en mogelijk kan ik er net 2 standaard panelen van 169 x 100 cm kwijt. Ik zit al een tijd het hele internet af te speuren naar panelen met afwijkende maten om meer vermogen op het voordek te creëeren. Zo passen er ook 4 van 146 x 66 cm. Maar 4 kleine panelen van 180 Wp leveren net wat minder op dan 2 panelen van 370 Wp. De kosten voor 4 x 180 Wp is vergelijkbaar met de kosten voor 2 x 370 Wp. Het grote voordeel van de 370 Wp is dat deze van een kwalitatief zeer goed merk zijn en een efficiency hebben 21.4 %.

4 kleine panelen of 2 grote panelen op schuine voordek?

Er is van alles te berekenen, diverse formules tref je aan op het internet. Om te berekenen wat het oplevert, dacht ik eerst dat je een gemiddeld rendement van 80 % (gebaseerd op het aantal zonuren en lichtintensiteit in Nederland) moet gebruiken . Dan levert dit per jaar 740 x 80 % = 592 kWh op. Vandaag trof ik een betere formule aan:
Totale vermogen in Wp x Instralingsfactor x Verliesfactor = Opbrengst.

De instralingsfactor is afhankelijk van de stralingsterkte van de zon, deze verschilt per dag, tijdstip en tijd van het jaar. In Nederland wordt daarom over het algemeen een gemiddelde van 85% of 0,85 gebruikt. De verliesfactor is een procentueel kengetal dat aangeeft hoeveel verlies een zonnepanelen systeem aan instraling mist, omdat de kijkhoek van de panelen en de helling van een dak afwijkt van de optimale instralingsfactor. Om de verliesfactor te kunnen bepalen, dien je de hellingshoek en de kijkhoek van het dak te weten. Met behulp van deze twee kan volgens de onderstaande tabel van Hespul de verliesfactor worden bepaalt.

Verliesfactor bepalen met tabel van Hespul

Uit bovenstaande tabel lees je af dat de ideale hellingshoek voor een zonnepaneel ca. 35 graden is. Als de zonnepanelen op de Xanthiona op het voordek komen, dan is de hoek ca. 10 graden. Ideaal is dat de panelen naar het zuiden tot het westen gericht zijn. Echter tijdens het varen is dat niet altijd mogelijk. Op de huidige ligplaats in de haven zullen de panelen op de Xanthiona van ZW tot NW georienteerd zijn. Voor de 2 panelen van 370 Wp wordt de opbrengst dan: 740 x 0.85 x 0.93 (hellingshoek ca. 10 graden, panelen gericht richting het ZW-NW) = 585 kWh per jaar.

Het normale stroomverbruik schommelt per dag gemiddeld tussen 5.5 kWh (niemand op de boot, alleen CV en koelkast aan) en 6.5 kWh (regelmatig een dag en weekend op de boot, diverse apparaten aan). In de tijd dat de Xanthiona een jaar werd bewoond, lag het verbruik op ca. 11 kWh per dag. 11 kWh x 365 dagen = 4015 Kwh.

de Xanthiona met vaste bimini voor zonnepanelen

Is het de moeite waard? Uiteraard, groen is altijd goed, elke besparing telt. Maar wat is de terugverdientijd en wanneer ga je dan winst maken? Dat hangt heel sterk af van de kosten voor de installatie. Inmiddels gekocht:
-2 x LG Neon R 370 Wp: 630 €
-Victron MPPT 100/30: 181 €
-kabels: 60 €
Totaal: 870 €

Uitgaand van de mogelijke 585 kWh per jaar is de besparing 585 x 0.36 € = 229 €. Terugverdientijd 870 / 229 = 3.8 jaar.

Als we ooit permanent op de Xanthiona gaan wonen, dan ga ik wel voor de optie om de constructie te laten maken met een vaste bimini, waarop dan de 6 grote panelen kunnen. Dan komt er bijvoorbeeld 6 x 370 Wp bij. Totaal wordt dan 2960 Wp. Samen met de 740 Wp lijkt me dat ruim voldoende om in de zomer volledig zonder walstroom te leven. In de haven is hier een boot die 10 x 330 Wp op zijn dak heeft liggen en ’s zomers geen stroomrekening heeft.

1 reactie

Victron Venus GX vereenvoudigd elektrisch systeem motorjacht Xanthiona

De Venus GX als hart van het elektrisch systeem

Eerder schreef ik al over de mogelijke vereenvoudiging van het elektrisch systeem van ons motorjacht Xanthiona door het vervangen van een aantal Victron componenten door de Victron Venus GX. De Victron Venus GX werkt als centrale communicatiemodule tussen de verschillende Victron apparatuur en maakt het mogelijk via internet op afstand de verschillende Victron componenten en de stroom situatie te monitoren. Op het Victron Remote Management (VRM) portal wordt alle informatie van de BMV 700 accumonitor, de Victron Quattro 8000 en Venus GX gepubliceerd en kan op internet gedeeld worden, waardoor dit voor iedereen zichtbaar is met deze link.

Met de Venus GX kun je makkelijk met de VRM app op je smartphone de elektrische situatie aan boord bekijken. Ligt de walstroom er misschien uit? Zijn de accu’s voldoende geladen? Wordt er tijdelijk veel stroom verbruikt? Je ziet het in 1 blik via een fraai grafisch overzicht:

Overzicht op smartphone

Via de return toets kom je in het menu terecht, waar je diverse keuzes hebt, om o.a. de instellingen van de Venus GX aan te passen, of (via Advanced) een overzicht in te zien met veel informatie in grafiekvorm. In het menu kun je via Remote Console naar het eerdere grafische overzicht.

Venus GX menu
Diverse grafieken via Advanced op het VRM portal

Ook zie je in Device list precies welke apparatuur er is aangesloten en wat de huidige stand is van die apparatuur.

Venus GX device list

Een belangrijke overweging om de Venus GX op te nemen in het elektrisch systeem is dat de module ook informatie doorstuurt naar het NMEA2000 netwerk. Vooraf had ik gelezen dat er ook NMEA2000 tankzenders op de module aangesloten konden worden, maar of die informatie zichtbaar zou zijn op VRM was niet duidelijk. Na installatie van de GX bleek dat de stand van de NMEA2000 tankzenders die zijn opgenomen in het bestaande NMEA2000 netwerk, ook zichtbaar zijn op VRM. Hiermee is de SeaSmart module die ik tot nu toe gebruikte voor remote monitoring, in principe overbodig.

Venus GX boat view geeft ook de stand van de tanks

Jammer dat de alarmen van de Venus GX alleen via email verlopen. Dat is het voordeel van de SeaSmart, die alarmeert via SMS. De SMS van SeaSmart hoor ik direct, maar ik zit niet continu naar mijn email te kijken. Voorlopig blijft de SeaSmart module nog opgenomen in het systeem, mede omdat ik de overzichten met de meterstanden op HelmSmart en de grafieken van Freeboard veel fraaier vind dan de grafische informatie van de Venus GX.

De Venus GX remote console biedt nog meer mogelijkheden, zo kun je de hoeveelheid walstroom beperken. Hiervoor had je voorheen de Digital Multi Control voor nodig. Je kunt de Quattro via AC mode uitschakelen of op alleen laden zetten. En eventueel kun je een pomp aansturen.

Ook heel fraai is het op afstand kunnen inlezen van de configuratie van een Multiplus of Quattro (als ze over de juiste firmware beschikken) via VRM. Je kunt dan lokaal op een PC met VEConfigure bepaalde instellingen aanpassen, waarna je vervolgens het nieuwe configuratiebestand kunt uploaden naar de Multi/Quattro. Deze reboot vervolgens met de nieuwe instellingen.

Aanpassen van instellingen op afstand met VEConfigure via VRM

De belangrijkste functie is dat de Venus GX zich als centrale controller gedraagt in het elektrisch systeem. In een totaal systeem met bijvoorbeeld een generator, een Multiplus/Quattro en een aantal zonnepanelen aangesloten op een Victron MPPT lader, stuurt de Venus GX alle Victron apparatuur aan en bepaalt wie er stroom moet leveren en wie moet laden, de zonnepanelen, de walstroom of de generator. Wel moet je hier flink wat instellingen in de diverse apparatuur voor aanpassen en op elkaar afstemmmen

Momenteel ben ik me aan het verdiepen van het opnemen van zonnepanelen in het elektrisch systeem, deels om wat kosten te besparen en deels om te experimenteren. Eerder schreef ik dat ik weinig mogelijkheden zag om panelen te plaatsen, maar inmiddels denk ik dat het toch mogelijk is. Ik zal hier in een volgend post op in gaan.

5 reacties

Nieuw dashboard voor motorjacht Xanthiona

Ondanks het gebruik van watervast multiplex voor het dashboard van ons motorjacht Xanthiona, was er door inwerking van het weer in 5 jaar tijd  het multiplex op sommige plekken volledig gedelamineerd. Mede vanwege de plaatsing van de externe speaker en handset van de nieuwe Simrad RS90 (black box) marifoon moest het dashboard sowieso groter worden. Ook het bijvullen van de stuurpomp die onder het dashboard gemonteerd zit was altijd lastig. Het grotere dashboard moet ook de ruimte krijgen voor een vulpotje met de hydraulische olie voor de stuurpomp.

Met het nieuwe dashboard hoop ik ook een ander bijzonder probleem op te lossen. Enkele jaren geleden kocht ik een fraai extra breed scherm (18 inch) voor in het dashboard voor de weergave van het navigatieprogramma. Jammer genoeg, ondanks de belofte van de leverancier, was het scherm nauwelijks afleesbaar als de zon er op scheen. Volgens de leverancier zou ik het scherm minder plat en meer rechtop moeten monteren. In eerste instantie had ik het probleem deels opgelost met anti-reflectie folie, nu heb ik het dashboard zo ontworpen dat het scherm meer rechtop staat.

Nieuw hout, glasweefseldoek en expoxy

Om inwerking van het weer op het hout te voorkomen is het dashboard aan binnen en buitenkant 2 x in de expoxy gezet. Daarna is de buitenkant met dunne glasweefsel doek gelamineerd. Met het glasweeseldoek hoop ik dat het hout niet meer kan uitzetten en krimpen. Daarna is de binnenkant 2 x met 2-componentenverf geschilderd en de buitenkant 3x. Hopelijk gaat dit dashboard langer mee.

Alles in de expoxy en de instrumenten komen meer rechtop

Eenmaal op de Xanthiona, bleek er toch een foutje in het ontwerp te zitten. Doordat de instrumenten veel rechter op worden gemonteerd, was er niet genoeg ruimte voor de dikke kabel aansluiting achter op het motorpaneel. Oplossing: aansluiting verplaatst, waardoor ook de bijna te korte kabel wat meer ruimte kreeg.

Verplaatsen van aansluiting op achterzijde motorpaneel

Er was nog een probleem wat ik op had willen lossen. Vaak sta ik te sturen, echter het stuurwiel is net iets te klein (55 cm), waardoor je iets gebogen en ongemakkelijk staat. Enthousiast had ik in eerste instantie een 80 cm stuurwiel besteld, maar de motorhendel zat bij het oude dashboard dan net achter het stuurwiel, erg lastig om hem dan te bedienen. De motorhendel moest dus meer naar de zijkant.

Echter bij het uitproberen en ontwerpen van het nieuwe dashboard bleek dat het grotere stuurwiel een obstakel wordt met het zicht op het middelste scherm, waar de kaartnavigatie en AIS op wordt weer gegeven. Nagedacht om het scherm naar links of rechts te verplaatsen, maar omdat er de meest belangrijke informatie op staat, moet dat toch recht voor de schipper in het directe gezichtsveld zijn. Heeft er nog iemand een splinternieuw 80 cm stuurwiel nodig?

3 x met 2-componenten verf geschilderd

Eindresultaat

Een reactie plaatsen

Laatste update verbetering internet/wifi/remote monitoring motorjacht Xanthiona

De QuSpot950 in bedrijf

In een eerder bericht schreef ik over: minder kabels en meer internet op ons motorjacht Xanthiona. Zo had ik de QuWireless gecombineerde 4G en wifi antenne geïnstalleerd waar de Teltonika RUT950 router in past en er alleen een LAN kabel naar een switch loopt in de kast in de keuken. Verder schreef ik over het aan de praat krijgen van de camera op het achterdek, waar ik onder andere Power over Ethernet (PoE) voor nodig had.


Reolink 5MP IP PoE camera met SD card

Voor de PoE heb ik nu een TP-Link TL SF-1005P switch geinstalleerd. De Cloud2000 IP camera had als nadeel dat er een server aan boord moet draaien. Via Amazon.de heb ik nu een nieuwe Reolink 5MP IP PoE camera gekocht met mogelijkheid voor het opslaan van beelden op een SD kaartje. Na het aansluiten van de Reolink camera op de nieuwe PoE switch en het installeren van de Reolink app op de Android smartphone, was het erg eenvoudig om de boel aan de praat te krijgen. Klik, klik, klik, code invoeren en het werkt. Super simpel.

Net genoeg ruimte voor de TP Link PoE switch onder de Cisco mini switch

Geen gedoe met vast  IP adres, de camera publiceert via internet de beelden en/of alarmeringen op een soort cloud service en de app op de telefoon maakt contact met de cloud service, het is nagenoeg live beeld. Er zijn allerlei instellingen mogelijk in de app, zoals wanneer wel/niet opslaan, wanneer wel/geen alarmmeldingen, bewegingsdetectie aanpassen, wel/geen emails bij alarm, etc.

In de motorruimte ga ik nu ook de Reolink C2 pan/tilt/zoom camera installeren, zodat ook de motorruimte op afstand kan worden bekeken. Door de draai en zoom bewegingen van de camera kan ik dan zowel links de CV en rechts alle electronica bekijken.

Pan, tilt zoom Reolink IP PoE camera

In een andere serie van artikelen had ik begin vorig jaar geschreven over het monitoren van een aantal essentiële waardes van ons motorjacht, zoals de stand van de tanks, de laadtoestand van de accu’s en of de walstroom het doet. Hiervoor had ik de Seasmart Ethernet module geinstalleerd en via het publiceren van de waardes op de cloud service van Helmsmart.net kan ik altijd en overal de waardes bekijken. Op HelmSmart kan ik diverse alarmen instellen als 1 van de waardes afwijkt. Zie o.a. het artikel: Meer mogelijkheden voor remote monitoring.

Essentiele waardes op afstand monitoren

Alarmmelding via HelmSmart: walstroom ligt er uit

Voor het remote monitoren van de essentiële waardes, voor de camerabeelden en voor de diverse alarmmeldingen is een goede internet verbinding erg belangrijk. Met de QuWireless antenne in combinatie met de Teltonika RUT950 router is de ontvangst van de wifi verbinding van de haven nu verbeterd en stabiel. Ook is er back-up verbinding. De router is zo ingesteld dat als het wifi van de haven wegvalt, dat dan automatisch de 4G verbinding over neemt. Na 5 minuten kijkt de 4G verbinding of het wifi terug is, lukt dat niet en zou ook de 4G verbinding weg vallen, dan volgt er een SMS alarmmelding. Via SMS kan ik dan desnoods de router op afstand rebooten. Via de Remote Management System (RMS) app van Teltonika kan ik kijken of de router on line is. Tevens kan ik de signaal sterkte bekijken of het dataverbruik. Ook dit systeem maakt gebruik van een cloud service.

Voor de remote monitoring service van Teltonika zijn de abonnementskosten 25 euro per jaar. Door in te loggen op de RMS site van Teltonika, kan ik de router op afstand benaderen en allerlei waardes en instellingen bekijken en/of wijzigen, zie screenshot.

Via app op afstand status Teltonika RUT950 controleren. Groen is online.

Signaalsterkte Teltonika RUT950 bekijken via de app

Ingelogd op RUT950 op afstand via Teltonika RMS site

 

4 reacties

Mogelijke vereenvoudiging van elektrisch systeem motorjacht Xanthiona

Recentelijk heb ik me verdiept in de mogelijkheden van de Victron Venus GX. Dit is een communicatiemodule van Victron die in principe (een deel van) de Victron apparatuur met elkaar verbind en zorgt voor de onderlinge communicatie tussen de apparatuur, zie Victron, Venus GX. De GX module kan met het internet worden verbonden via wifi of met een ethernet kabel worden aangesloten op een bestaande router.  Via het Victron Remote Management (VRM) portal of de VRM app is het dan mogelijk omtoestand van de op de Venus GX aangesloten apparatuur op afstand te monitoren of zelfs instellngen te wijzigen.

Victron Venus GX

Deze GX module is er in een aantal versies, waaronder 1 met een display, de Color Control GX, en 1 zonder display, de Venus X. Zie voor de overige versies de Victron GX versies. De functionaliteit van de modules zijn grotendeels identiek, ze maken allen gebruik van het Venus OS. Ik overweeg de Venus GX te installeren. Dan kunnen de huidige Victron BMV700 accumonitor en de Victron Quattro 24/5000 met de Venus GX worden verbonden. Met een VE-Can-NMEA2000 kabel kan de GX module ook worden aangesloten op een NMEA2000 netwerk.

Op dit moment is een firmware upgrade (beta 2.40x) van de GX module in ontwikkeling bij Victron, waarmee dan de gegevens van de accumonitor en de inverter/chargers worden gepubliceerd op het NMEA2000 netwerk. Zodra deze firmware gereed is en is geinstalleerd in de GX module is het niet meer nodig een VE-Direct-NMEA2000 interface voor de BMV700/702 in het systeem op te nemen. Ook de VE-Bus-NMEA2000 interface voor de gegevens van de Multiplus/Quattro kan dan worden verwijderd. Hiermee wordt het totale elektrische/NMEA2000 systeem vereenvoudigd. Of ook de MK2/MK2 interface uit het systeem gehaald kan worden is mij nog niet duidelijk. Op de Victron website lees ik dat de MK2/MK3 wordt gebruikt voor allerlei specifieke doeleinden en instellingen van de Multiplus/Quattro en ik verwacht dat dat zo blijft.

Met het opnemen van een Venus GX in het elektrisch systeem is de mogelijkheid van remote monitoring vergelijkbaar als met de Seasmart module die ik nu gebruik, zie mijn serie van artikelen over:  remote monitoring met SeaSmart.

Of de GX module alle NMEA2000 berichten (PGNs) kan versturen is mij nog niet duidelijk. Wel kunnen op de GX ook een aantal tankzenders worden aangesloten, dus ik verwacht dat die informatie (PGN127505) ook op het NMEA2000 netwerk wordt gepubliceerd door de GX. Voor mij krijgt de GX dan dezelfde functionaliteit als de Seasmart, omdat ik op afstand alleen de status van de walstroom, de stand van de tanks en de laadtoestand van de service-accu wil zien.

Voorlopig nog even afwachten totdat Victron klaar is met de firmware update.

Nog even geduld

 

1 reactie

Nu minder kabels en meer internet op motorjacht Xanthiona

Compacte en bijzondere Teltonika RUT950 router

Nu ons motorjacht Xanthiona weer in de Jachthaven van Strand Horst ligt, gebruiken we de wifi van de haven weer voor onze internet verbinding aan boord. Helaas is de ontvangst van de wifi van de haven niet zo sterk op de Xanthiona. Reden daarvoor is dat de Teltonika RUT950 router in een kast hangt en de op de router gemonteerde antennes dus slechte ontvangst hebben. Met de smartphone of de iPad kun je buiten de router om rechtstreeks contact maken met het wifi van de jachthaven, maar ook dan is het signaal niet altijd even sterk. Met name in de achterslaapkamer is de ontvangst erg slecht. Dit is logisch, de achterslaapkamer is op de deur en de raampjes na, geheel omgeven door staal. Je bent daar in een kooi van Faraday, die bijna alle radiosignalen afschermt.

TP-Link EAP110 Omada repeater

Om het probleem van de slechte wifi in de achterslaapkamer op te lossen heb ik daar een tijdje geleden een TP-link (Omada) repeater geinstalleerd. Deze hangt met ethernet kabel aan de router en in principe heb je zo op 3 meter afstand van de repeater een mega ontvangst van het wifi signaal. Echter als het binnenkomende wifi signaal op de router slecht is, is het op de wifi repeater ook slecht. Tijd dus om de ontvangst van de router te verbeteren.

De Teltonika RUT950 is een erg slimme router. Naast wifi, kun je er 2 simkaarten voor een 4G verbinding in plaatsen en als het wifi signaal weg valt, kun je het zo instellen dat 1 simkaart automatisch overschakelt naar 4G, valt die ook uit, dan kun je automatisch overschakelen naar simkaart 2. Ook kun je instellingen zo maken, dat beide simkaarten om de zoveel tijd checken of de wifi verbinding weer terug is, dit om onnodige kosten over 4G te voorkomen. Vaar je bijvoorbeeld de haven uit en ben je buiten het bereik van de wifi, dan blijft je internet verbinding automatisch in tact, omdat de router overschakelt naar 4G. Vaar je een paar uur later de haven weer in, dan schakelt de router weer over naar wifi.

12 dBi MiMo 4g/LTE antenne

Om maximale 4G ontvangst te hebben tijdens het varen had ik vorig jaar al een 4G MiMo antenne met 12 dBi versterking op de radar beugel gemonteerd. De router maakt gebruik van MiMo (Multiple-Input, Multiple-Output) techniek voor 4G en wifi, waarmee de ontvangst van het 4G en wifi signaal wordt verbeterd. In de praktijk betekent dat 2 x een 4G antenne en 2 x een wifi antenne. De fraaie omni directionele LTE/4G antenne heeft 2 antennes in zich en dus lopen er ook 2 antennekabels van de radarbeugel naar de router in de kast.

Het verbeteren van het wifi signaal dacht ik op te lossen door ook 2 wifi antennes op de radarbeugel te plaatsen voor maximaal ontvangst. Na wat studie op het internet kwam ik er achter dat er ook speciale MiMO wifi antennes zijn. Via Marktplaats dacht ik een goeie slag geslagen te hebben met de Ubiquiti airMax AMO 2G13, een MiMo wifi antenne met 13 dBi versterking. Maar het was geen gezicht, hij was zo mogelijk nog hoger dan de marifoon en AIS antenne en met zijn 7 cm doorsnee leek het op een dikke paal. De dag dat ik hem wilde monteren stond er een stevige wind en bleek het ding ook een flinke windvanger te zijn. Erg stabiel was het ding niet. Uiteraard moet voor de MiMo techniek ook 2 x een wifi antennekabel naar de router lopen.

Ubiquiti airMAX AMO2G13 wifi MiMo antenne: geen gezicht

Een paar weken geleden schreef ik over de steeds maar groeiend aantal kabels dat vanaf de flying bridge moet worden doorgevoerd naar het paneel in de kast in de keuken waar een flinke hoeveelheid apparatuur is gemonteerd. Ik zat dus eigenlijk niet te wachten op nog meer kabels. Bij de zoekslag naar wifi MiMo antennes kwam ik in contact met Johan Habing van Wifiaanboord.nl. Hij stelde een heel andere oplossing voor die me direct aansprak. Wifiaanboord.nl heeft in haar assortiment de QuSpot950 van QuWireless, specifiek voor de RUT950 router. Het unieke is dat de router in de QuSpot wordt gemonteerd en dat er alleen een LAN kabel van de QuSpot/router vanaf de flying bridge naar bijvoorbeeld een switch op het paneel in de keuken loopt. Het signaal verlies op antennekabels is vrij groot, terwijl het verlies over ethernet kabel minimaal is. En in plaats van 4 antennekabels gaat er nu maar 1 ethernet kabel naar het paneel in de keuken. Johan adviseerde wel om sftp kabel cat 6 te gebruiken, deze is ook geschikt voor buiten gebruik.

Fraaie oplossing: QuSpot950

De Quspot is vorige week besteld en inmiddels op de radarbeugel geinstalleerd. De ontvangst van de wifi van de haven is nu een stuk beter. De vrij gekomen ruimte van de router op het panel in de keuken wordt nu ingenomen door een mini Cisco switch. De switch heeft 4 aansluitingen, waarvan 2 al bezet zijn door de ethernet kabel naar de mediaPC en naar de SeaSmart module voor remote monitoring. De wifi repeater heb ik nu verplaatst van de achterslaapkamer naar de gang beneden. De repeater heeft een eigen SSID (naam van access point) en met je smartphone of iPad log je alleen in op de wifi repeater, die in principe altijd verbinding heeft door het automatisch overschakelen naar 4G als de wifi van de haven weg valt. In de achterslaapkamer is het nu iets minder, maar met de deur open valt het mee. De kabel hangt daar nog en ik kan daar altijd nog een 2de repeater op hangen.

Hiermee kom ik dan weer op het probleem dat de switch niet genoeg poorten heeft, bovendien is de switch geen PoE (power over ethernet), waarmee via de ethernetkabel het aangesloten apparaat van stroom wordt voorzien (meestal 12 V). Nu gebruik ik losse PoE adapters van 12 V om de Teltonika RUT950 en de wifi repeater van stroom te voorzien. Op het achterdek en in de motorruimte zijn cameras gemonteerd, die ook gebruik maken van PoE. Totaal dus 4 PoE gebruikers, mogelijk 5 met de 2e repeater. De Cisco switch is geen PoE switch, maar gelukkig wel 12 V. Heel veel PoE switches zijn 230 V of 48-56 V, waarvoor je een 230 V adapter nodig hebt. Veel ruimte is er niet op het paneel en ik wil eigenlijk geen extra 230 V aansluiting maken. Ondertussen heb ik het hele internet afgestruind naar een mini of compacte PoE switch op 12 V, met maximaal 6 of 8 poorten, echter weinig kans. Of ze kosten vele honderden euros, of ze zijn 230 V of gebruiken een 230 V stroomadapter. En de meesten zijn te groot voor het paneel in de keuken. De enige optie lijkt een betaalbare mini PoE switch er bij plaatsen, die dan wel een 230 V stroomadapter heeft en ook die moet ik op het paneel kwijt. Hier ga ik nog even over na sudderen. Eerst eens proberen de camera op het achterdek aan de praat te krijgen.

Het paneel in de keuken met veel apparatuur en doorvoer van kabels

Het wordt krap op het paneel

De QuSpot950 in bedrijf

2 reacties

Spook stroom of spook bits op motorjacht Xanthiona

Door wat probleempjes met de stroomvoorziening op ons motorjacht Xanthiona, besloot ik begin dit jaar om een SeaSmart remote monitoring module te installeren om op afstand een aantal belangrijke waardes te kunnen monitoren. Via deze link kun je lezen hoe dat na een aantal pogingen is gelukt. Tot nu toe ben ik zeer tevreden over de mogelijkheden en met name de  Freeboard website van Chetco Digital geeft fraaie mogelijkheden voor het creeëren van een eigen dashboard.

Belangrijke waardes van de Xanthiona op Freeboard

Helaas lukte het niet om onderscheid te maken tussen de waarde van de 230 V walaansluiting en de waarde van de 230 V die uit de Victron Quattro komt. Die laatste waarde kan de 230 V zijn van de walstroom die door de Quattro direct wordt doorgegeven of het kan de 230 V zijn die door de Quattro vanuit de 24 V serviceaccu naar 230 V is omgezet. De NMEA2000 berichten (PGN) die door de Quattro op de NMEA2000 bus worden geplaatst zijn hetzelfde en maken geen onderscheid. Ik zoek nog een mogelijkheid om 1 van de 2 een andere naam te geven, dan kan Freeboard het weergeven.

Vandaag keek ik nog eens vanaf thuis hoe het er voor stond op de Xanthiona en zag een enorme piek in de 230 V stroom en spanning: 40.000 Ampere stroom bij een spanning van ca. 4.000 V. Dit is in principe onmogelijk. Als deze waardes daadwerkelijk door de Victron Quattro gegaan zou zijn dan zou alle apparatuur nu volledig kapot zijn.

Extreem hoge stroom en spanning gemeten op FreeBoard: 40.000 ampere en 4.000 volt

In het begin van het jaar had ik dit ook al een keer (zie onderste grafiek).

Het is volkomen onduidelijk of er een spook stroom door de Quattro gaat of dat er ergens via de software van de Quattro, de SeaSmart module of de Helmsmart website spook bits worden omgezet in deze extreme waardes.

17.664 ampere en 4000 V in maart 2019

Het opvallende is dat het beide keren iets na 16.00 uur gebeurde en dat er beide keren een voltage van 4000 V werd gemeten.

Een reactie plaatsen