Xanthiona

In deel 1 van Vervolg AC en DC generator beschreef ik hoe als een DC generator is opgenomen in een systeem van meervoudige DC bronnen, een complexe laadregelaar noodzakelijk is. Ook ben ik in dat artikel ingegaan op de efficiency van een  DC versus een AC generator. In dit deel noem ik nog een aantal nadelen, beschrijf ik een andere oplossing en spreek ik mijn voorkeur uit voor een DC of AC generator.

Toerental
Over het brandstofverbruik van de DC versus de AC generator kan ik wel de fabrikanten van de DC generatoren napraten, die allemaal claimen dat een DC generator tot wel 40 % minder verbruikt, maar daar staat tegenover dat een 1500 toeren AC generator ook weinig verbruikt. De claim dat het toerental van de DC generator is afgestemd op wat er moet worden geleverd, is ook met de zogenaamde AC inverter generatoren achterhaald. Ook dan wordt het toerental afgestemd op het te leveren vermogen. En daarmee is dan het nadeel van het zogenaamde ‘verdampen’ van het extra laadvermogen van een AC generator met continue toerental, ook verdwenen.

Whisperpower M-GV2 DC generator, 1500-2400 tpm, 180 kg

Met het variabel toerental van een DC of AC inverter generator zijn we aangekomen bij het grote nadeel van deze generatoren. Het toenemen en afnemen van het toerental geeft een veel storender geluid en is minder goed te isoleren dan het geluid van een generator met een continue toerental. Een 1500 toeren AC generator zal in de praktijk beter te isoleren zijn en minder storend geluid geven dan een DC generator of AC inverter generator waarbij het toerental wel kan oplopen tot 3600 toeren.

Vergelijken we hier de Whisperpower M-GV2 DC generator van 4 kW met de Whisperpower Piccolo 5 AC inverter generator van 4 kW, dan kijken we naar 1500-2400 toeren voor de eerste en 2400-3600 toeren voor de tweede.

Whisperpower Piccolo 5, 2400-3200 tpm, 68 kg

Denkfout
Het maximale verbruik dat momenteel tijdens een piek is gemeten op de Xanthiona, is 6000 W, gecombineerd 3680 W van de walstroom en 2320 W uit de service accu. Daarom overweeg ik de Quattro 5000 te vervangen door een Quattro 8000 zodat ik ook buiten de haven ‘normaal’ alle 230 V apparatuur kan gebruiken, waarvoor de stroom dan door de Quattro uit de service accu’s wordt gehaald. Accu’s daarna weer zoveel mogelijk bijladen met zonnepanelen en niet met een generator. De generator alleen aan als er te weinig zon is geweest.

We komen nu even op een punt met een ‘denkfout’. Op de Xanthiona heb ik vanaf het begin de lichte gebruikers en de zware gebruikers gesplitst in 2 groepen, elk met een eigen groepenkast. Als er geen walstroom is en geen generator draait, wordt de groep met zware gebruikers door de Quattro afgeschakeld. Dit is om te voorkomen dat de accu’s onnodig worden ontladen. Als ik zoveel mogelijk de verbruikte stroom van de service accu’s wil aanvullen door de zonnepanelen en de generator blijft uit, dan heb ik de zware gebruikers niet beschikbaar. Om dit te veranderen zou ik alsnog de groep met zware gebruikers op dezelfde uitgang van de Quattro als de lichte gebruikers moeten aansluiten, zodat die ook tijdens het varen stroom hebben.

Alternatieve oplossing
Een andere oplossing om slechts 1 Quattro 8000 te installeren, zou zijn om in plaats daarvan naast de huidige Quattro 5000 een tweede Quattro of Multiplus 3000 te installeren. De groep met lichte gebruikers komt dan op de Quattro/Multiplus 3000 en de zware gebruikers op de Quattro 5000. Samen ook weer 8000. Toevallig heb ik nog een Multiplus 3000 voor backup. Dit is dus een optie, maar dan moet er wel een omschakelautomaat tussen de generator en de Multiplus, die detecteert immers niet zelf dat er een generator is aangesloten. De vraag is alleen of de Quattro of Multiplus 3000 zwaar genoeg zijn voor de groep lichte gebruikers. Immers op de groepenkast voor lichte gebruikers heb ik ook het 2-pits inductiekookplaatje (2200 W) aangesloten om al varend toch nog een lichte lunch (soep, gebakken eitje, pannenkoek) te kunnen maken. Als je dan ook nog een kopje koffie wilt (1800 W), dan heeft het apparaat het zwaar. Als ik de kookplaat op de groep met zware gebruikers aansluit dan gaat het waarschijnlijk wel lukken.

Een Quattro/Multiplus 5000 in plaats van een 3000 voor de groep lichte gebruikers zou ook kunnen en geeft iets meer vermogen. Of zelfs een enkelvoudige inverter van 4000-5000 W, de Quattro heeft namelijk al de laadfunctie, dan hoeft het andere apparaat niet ook te laden.

Alterntieve oplossing met ‘gewone’ inverter

Wordt het een AC of DC generator
Op de Xanthiona wil ik dus de 230 V apparatuur gebruiken met stroom vanuit de service accu, die dan vervolgens weer zoveel mogelijk wordt opgeladen door zonnepanelen. Op donkere dagen of dagen met weinig zon wordt er in de haven bijgeladen met walstroom. Buiten de haven met een generator. Mijn initiële en gevoelsmatige voorkeur was een DC generator. Dit was deels gebaseerd op de claims van de fabrikanten dat ze compacter zijn, eenvoudiger qua constructie/techniek, stiller, zuiniger en meer efficiënt zijn.

Er zijn 2 aspecten die me aan het twijfelen brengen. Eerder beschreef ik al de  complexiteit van meerdere DC bronnen die de accu laden, waarbij ik geen ‘slimme’ regelaar heb gevonden die 4 bronnen tegelijkertijd op elkaar kan afstemmen. Daarnaast blijkt in de praktijk, in tegenstelling tot wat de fabrikanten van de DC generatoren claimen, dat in een aantal gevallen een moderne AC generator compacter en lichter is dan een DC generator. Als we kijken naar onderstaande vergelijking van een willekeuring aantal kleine AC en DC generatoren, zien we dat bijvoorbeeld de Whisperpower Piccolo 5 en Fisher Panda 5000i erg compact en licht zijn. Dit zijn dan wel de zogenaamde inverter generator met variabel toerental. Een 1500 continue toeren generator weegt al gauw het dubbele.

In het bovenstaande concept waarbij de stroom zoveel mogelijk uit de service accu komt en deze weer wordt bijgeladen door zonnepanelen, is het enige doel van een generator om buiten de haven de service accu bij weinig zon of op donkere dagen op te laden. Een DC generator heeft gezien de genoemde nadelen hiervoor niet meer mijn voorkeur. Liever installeer ik een compacte en lichte AC generator die met 4 kW genoeg vermogen heeft om de Quattro 5000 te voeden die met max 120 A de service accu van 980 Ah bijlaadt. Blijft m’n enige zorg de mogelijke geluidshinder van het variabel toerental. Zou ik eventueel de Quattro 5000 vervangen door een Quattro 8000 die met maximaal 150 A de service accu bijlaadt, dan zou ook een 5 kW Westerbeke op 1500 toeren een mogelijkheid zijn. Dan is met het continue lage toerental ook het geluid beter te isoleren.

De Fisher Panda 5000i PMS lijkt me een goeie keus; de variatie in toerental is enigszins beperkt van 2200-2800 tpm, hij is compact en weegt 82 kg, die kan ik nog net langs de trap naar beneden krijgen. Een voordeel is dat Victron en Fisher Panda nauw samenwerken (Freedom of Yachting), dat bevordert mogelijk de integratie van de systemen.

Goeie keus?